अनुभव मासिक

 नाटककार, लेखक जयंत पवार यांचं नुकतंच निधन झालं. जयंत पवार यांनी 'अनुभव' मासिकासाठी वेळोवेळी भरपूर लिखाण केलं. देशाने स्वातंत्र्यकाळात केलेल्या प्रगतीकडे लेखक कसं पाहतात, हे समजून घेण्यासाठी 'अनुभव'ने २०१३ साली अनेक लेखक-कवींना या विषयावर लिहिण्यासाठी आमंत्रित केलं होतं. त्या लेखमालिकेसाठी जयंत पवार यांनी लिहिलेला 'अस्वस्थ वर्तमान' हा लेख वाचकांसाठी पुन्हा प्रसिद्ध करत आहोत. फ्रान्झ काफ्काच्या ग्रेगर साम्साला झोपेतून जागं झाल्यावर आपलं एका मोठ्या कीटकात रूपांतर झालंय हे कळलं, त्याला जवळपास शंभर वर्षं होतील. मी काल-परवा एका दशकाच्या प्रदीर्घ निद्रेतून जागा झालो आणि माझ्या लक्षात आलं, आपलं असंख्य छोट्या कीटकांत रूपांतर झालंय. जाग येता येताच मला जाणवलं होतं की आपलं शरीर एका लगद्यासारखं झालं आहे. ते हलत नाहीये पण आतून प्रचंड वळवळ जाणवते आहे. मग हळूहळू त्या लगद्याचं विघटन झालं आणि त्यातून लहान लहान तुकडे बाहेर पडले, ज्यांना अनेक पाय, इवलंसं डोकं आणि पातळ पापुद्य्रासारखं शरीर होतं. ते अनेक दिशांनी सरकण्याचा प्रयत्न करत होते. प्रयत्नांती ते त्यांना जमत होतं; पण त्याच व

  मुखपृष्ठ छायाचित्र : सुमित डाखवे

अनुभव सप्टेंबर २०१३च्या अंकातून,  नरेंद्र दाभोलकर यांच्या निर्घृण हत्येमुळे महाराष्ट्राला एक मोठा धक्का बसला. महाराष्ट्र सुन्न झाला, अस्वस्थ झाला. त्यांच्या हत्येनंतर माणसं रस्त्यावर उतरली. त्यांनी चीड, उद्वेग, दु:ख व्यक्त केलं.  समाजाच्या व्यापक भल्यासाठी अखंड कार्यरत असलेला आणि हाती घेतलेली कामं चिकाटीने (आणि निर्भीडपणे) तडीस नेणारा कार्यकर्ता गोळ्या घालून मारला गेला, यामुळे महाराष्ट्रात सर्वदूर अशी प्रतिक्रिया व्यक्त झाली. दाभोलकरांचा संचार महाराष्ट्रभर असल्याने आणि अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीसह अनेक चळवळी-उपक्रमांमध्ये ते गुंतलेले असल्याने त्यांचा जनसंपर्क मोठा होता. त्यांना ओळखणारी, त्यांच्यासोबत काम करणारी, त्यांना मदत करणारी मोठी फौज महाराष्ट्रात होती. डॉ. बाबा आढावांच्या नेतृत्वाखाली लढवल्या गेलेल्या ‘एक गाव, एक पाणवठा’ या चळवळीपासून त्यांच्या स्वत:च्या ‘अंधश्रद्धा निर्मूलन चळवळी’पर्यंत आणि सामाजिक कृतज्ञता निधी-महाराष्ट्र फौंडेशन पुरस्कारांपासून व्यसनमुक्ती केंद्र आणि ‘साधना’ साप्ताहिक-प्रकाशनापर्यंत अनेक कामांत दाभोलकर आकंठ बुडालेले होते. शिवाय जात पंचायतींसारख्या उचल खाणार्‍या

 अनुभव दिवाळी २००८ २००३ साली काबूलला गेलो होतो तेव्हा अमेरिकन सेना आणि अफगाणिस्तानमधल्या विविध गटांनी तयार केलेला उत्तरी मोर्चा या दोन सैन्यांनी तालिबानचा पराभव केला होता. अमेरिकेच्या मदतीनं अफगाणिस्तानमधे अहमद करझाईंचं एक अस्थायी सरकार तयार झालं होतं. अमेरिका आणि दोस्त देशांच्या दबावाखाली करझाई यांनी आश्वासन दिलं होतं, की मी अफगाणिस्तानात लोकशाही स्थापन करेन आणि अफगाणिस्तानाची व्यवस्था लावून प्रगती करेन. काबूल विमानतळावर माझं विमान घिरट्या घालत होतं तेव्हा खाली विमानतळाच्या आसपास मोडकी विमानं, लष्करी गाड्या, रणगाडे, जीप्स दिसत होत्या. विमान आणखी थोडं खाली आलं तेव्हा काबूल शहरातल्या उद्ध्वस्त इमारती, पडलेली घरं दिसत होती. आता २००७ साली मी पुन्हा काबूलला निघालो होतो. मधल्या काळात करझाई यांनी एक लोया जिरगा म्हणजे महासभा भरवली. सर्व अफगाण राजकीय गट, जमातींचे प्रमुख, मुल्ला-मौलवी, ज्येष्ठ नागरिक एकत्र केले. त्यांच्या संमतीनं निवडणुकीचा कार्यक्रम तयार केला. तालिबान आणि टोळीवाले यांचा विरोध असूनही  मतदारनोंदणी करून निवडणूक घेतली. रीतसर सरकार स्थापन केलं. अमेरिका, युरोपीय देश, ब्रिटन, जपान या